Deprem Maraş'ı Beşeri Sermaye Endeksi (BSE) İle de Vurdu. Beşeri Sermaye Endeksi, bir çocuğun doğduğu andan itibaren 18 yaşına kadar aldığı eğitim, sağlık gibi yatırımlarının yetiişkinlikte verimliliğe dönüşüm oranını yansıtır.

Dünya Bankası'nca belirlenmiş BSE, 5 yaş altı için Hayatta Kalma, Sağlık ve Eğitim olmak üzere 3 bileşenden oluşuyor ve Endeks "0" ila "1" arasında değere sahip oluyor. Buna göre endeks 1'e yaklaştıkça buğün doğan bir çocuğun, sahip olduğu kaliteli eğitim ve sağlık şartları nedeniyle gelecekteki bir çalışan olarak, üretkenliğinin ulaşabileceği en yüksek düzeyi ifade ediyor.

Beşeri Sermaye Endeksi, hem ülkelerin sosyo-ekonomik genel durumu açısından, hemde o ülkelerin illeri açısından bize ilk bakışta genel bir bilgi verme yeteneğine sahiptir. Ülkelerin geleceğe yönelik insan sermayesi potansiyelini, yani bireylerin eğitim, sağlık ve beceri gibi faktörlerle ne kadar verimli bir şekilde üretime katkıda bulunabileceğini gösterir. Dahada özetle, kalkınma için elzem olan eğitimli ve sağlıklı vatandaş göstergesidir BSE.

Resim 1- Dünya Ülkeleri ve Türkiye BSE

Dünya Bankası tarafından ülke karşılaştırılması amacıyla üretilen Bireysel Sermaye Endeksi 2021 yılı için 174 Dünya Ülkeleri BSE Ortalaması 0,56'dır. 27 Avrupa Birliği ülke Ortalaması 0,730 İken Türkiye'mizin Bireysel Sermaye Endeksi Avrupa ortalamasının % 5,06 eksiğiyle 0.693 dür. Bu endeks Depremle birlikte hem deprem illerimizin BSE'sini hemde Türkiye ortalama BSE'sini 0,690'ların altına düşürmüştür.

Şekil-2 TÜİK 2023 Yılı İllere Göre BSE

TÜİK 'in yayınladığı deprem sonrası illere göre Bireysel Sermaye Endeksi İlimiz açısından, malesef üzerinde kara kara düşünülmesi gereken bir tablo ile bizleri baş başa bırakıyor. Harita yakınen İncelendiğinde; Maraş Bireysel Sermaye Endeksi'nin ortalama Türkiye endeksinin yaklaşık %8 gerisinde yani 0,636 eşit olduğunu bize gösteriyor. Bu BSE endeksinde "Sanayi Şehri" olarak bilinen Maraş'ımızın tekrar ayağa kalkmasının bence zor olduğunu şu veri bize apaçık söylemiş oluyor. Yani "Eyy Maraş seni sanayi ve ticarette tekrar ayağa kaldıracak sağlıklı, eğitimli beden ve kol gücün yok ! Acil tedbirler almalısın" Diyor.

Bu Endeksi sizlerle niye paylaşma gereği duydum; Gerçeği hep birlikte görelim, tedbirimizi yetkin ve etkin makamlarca alalım ve/veya "Tedbir alınıyor mu ? " diyede takipçi olalım diyeydi elbet.

Hele hele yeni açıklanan Orta Vadeli Ekonomik Planın (OVP) 1 Milyon 200 Bin kişiyi işinden edeceğinin konuşulduğu şu sıralar, deprem görmüş memleketimin biz bir an önce ayağa kalkmasını beklerken, böylede bir durumla karşılaşmamız;

İlimiz adına mazallah fecaat olmaz mı ?