Jülide DEMİRTAŞ

Jülide DEMİRTAŞ

Hitabın da adabı var

Fatih Altaylı kendi programına davet ettiği konukların en yaşlı olanına,

-Hocam, yıllardan beri tanışıyoruz.Abimiz gibisiniz size abi diye hitap etmek istiyorum. Karşısında ki İstanbul üniversitesi öğretim görevlisi bir profesör.Konuk başıyla olur anlamında başını salladı.Söz hakkı da ilk yaşlı konuğa verilince;

-Ben de size Fatih diye hitap edeyim o zaman,dedi.

Altaylı, hocayı düzeltti;

-Siz Fatih bey derseniz  daha iyi olur.

Profesör hiçbir tepki vermedi ve sözüne , konusuna yani Kanal İstanbul’u anlatmaya devam etti.

“Kendine yapılmasını istemediğin bir davranışı başkasına yapmayacaksın.” Fatih Altaylı’yı kınıyorum bu anlamda. Halkın önünde program yapıyorsun. Evde değilsin, cafe de değilsin, üç-beş arkadaş sohbeti değil…İnsan hakikaten beşer ve yeri zamanı belli olmayan konuşmalarda şaşıyor.

Kendisi beyliği elden bırakmazken, yaşlı olduğunu yüzüne vururcasına “abi” demekte nesi. Karşındaki insan ekranların önünde konuşma yapıyor ve bir bilgiyi paylaşıyor. Saygı göstergesi olarak ta “bey” diye hitap edilmesi gerekiyor. Ve herkes saygıyı hakediyor. Sevgi demiyorum . Sevmek kişiye göre değişir ve kimse bu duyguya karışamaz. Lakin saygı duymak zorundayız insanlara Yaradan dan ötürü.

***

Bir de Yaradan ‘a sen diyoruz.Dualarımızda, isteklerimizde ve bahsi geçen her beş vakit namazda ve sözlerimizde “Yarabbim sen bilirsin”, “sen büyüksün”, “herşey senin rızanla olur,bize hakkımızda hayırlı olanı ver” demez miyiz ?

Senli benlidir dualarımız.Aramızda kimse yoktur.Saygısızlık mı ediyoruz.Tövbe haşa ! …

Ama insanlarla senli benli konuşmak sorunu çözmediği gibi, sorunda yaratıyor.

Yüce Rabbim’e “sen” der ve çok şey isteriz.Bunu yaparken de gocunmayız .Çünkü biliriz ki O bize bizden yakın.Şah damarımızdan yakın, kaderimizi, bizi bilendir.

***

İşyerlerinde  de bu ve buna benzer hitaplar arası bocalama çok oluyor. Fikrimce  her işyerinde kişiler saygıyı korumalı ve iş yerinde as-üst ilişkisini aşmamak lazım. Ayrıca bu kural işyerinde uygulandığında atmosfer korunaklı olur.

Diğer türlü ilişkiler arası bir kaos yaşanacaktır. Hitap önemlidir ve çevrenizde ki insanlara bakış açınızı ortaya koyar.

Bizim meslekte hiçbir zaman beysiz hanımsız konuşulmaz. Bir keresin de bir arkadaşımız,kendinden yaşça büyük bir öğretmen arkadaşa “abi” diye hitap etmişti.Bunu duyan müdür bey, okuldayız, evde değil, dedi.Arkadaşımız o günden sonra hatta yeltenenler bile hanımlı beyli konuşmaya özen gösterir oldu.

Bazen ya da çoğunlukla “hocam” diye hitap edilir. Hocam aşağı hocam yukarı. Üstelik hocam hitabının cinsiyet ayrımı da yoktur.

***

Son zamanlarda anneler ve babalar ebeveyn olarak çocuklarına  “aşkım” ,”annem”,”babacım” diye hitap ediyor hatta sevgilim diyen de az değil.

Tamam kötü bir niyet yok ama o çocuğun bir ismi var.İsmiyle hitap çok mu zor ? hem kendi adını sevsin ve kulağına hoş gelsin.Üstelik çocuğun isminin sonuna çığım,çiğim gibi ekler ekleyerek sevimlilikte katabiliriz.

Aliciğim,Ayşeciğim,Oğuzcuğum,nalacığım …

Bu hem çocuk için hem yetişkin için daha tatlı bir sesleniş olacaktır.

İnsan sevdiği eşinin yeri ayrı,annesinin yeri ayrı,babasının yeri ayrı.Kavram kargaşası yaratmaya gerek yok.

***

Sahi bir de sevgili olanların birbirlerine taktıkları lakap ve seslenişler var.Bu onların kendi aralarında koydukları sesleniş onları ilgilendirir.Lakin toplum içinde kullanıldığında taraflardan biri diğerini utandıracak şekilde hitap ederse bu hiç hoş olmayan bir davranıştır.Kişi hakkını,şahsiyetini zedeleyen bu sesleniş yaptırım olarakta ters tepebilir ve istenmeyen sonuçlar doğurabilir.

***

Rahmetli annem babama hep Ahmet bey derdi.Eve gelişine gidişine hangi saatte olursa olsun bu hitap değişmezdi.Hiç Ahmet dediğini duymadım.Bu bizi çok mutlu ederdi.Ne annemi küçültürdü bu sesleniş,ne babamı büyütürdü.Normaldi.Lakin babam anneme seslenişinde ismiyle hitap ederdi.Komşumuz Ayşe Teyze öğretmen eşine ismiyle hitap eder ve anneme kızardı,babama bey dediği için.Annemde ısrarla söylerdi ve gülümserdi,şaşırıp duran Ayşe Teyzeye.

***

Yeni yılın ikinci gününden sağlıklı,huzurlu bereketli ve umutlu bir yıl olmasını diliyorum.Devlet ve milletimize dirlik ve düzen ve birlik diliyorum.

İyi günler

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Jülide DEMİRTAŞ Arşivi