Emniyet Uyardı!

Kahramanmaraş’ta sobaya ilk kurban verildi! Elbistan ilçesine bağlı Karaelbistan beldesinde inşaat işçisi olarak çalışan 55 yaşındaki Salih Topal’ın, evinde sobadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenerek öldüğü belirlendi. Kahramanmaraş Emniyet Müdürlüğü ise soba zehirlenmeleri için uyardı!

Kurban bayramında oğlu ve eşini köye bayram ziyaretine gönderen Salih Topal’ın sobadan sızan karbonmonoksit gazından öldüğü ise inşaatta birlikte çalıştığı arkadaşlarının işe geç kalmasıyla durumdan şüphelenip, yaşlı adamın evine gelmesiyle anlaşıldı. Kapı açılmayınca içeriye camı kırıp girmeyi deneyen Salih Topal’ın arkadaşları perdeyi kaldırdıklarında ise arkadaşlarının cansız yatan bedeni ile karşılaştılar. Savcılık ve jandarmanın el koyduğu olayda evde yapılan incelemenin ardından yaşlı adamın cansız bedeni otopsi yapılmak üzere Elbistan Devlet Hastanesi morguna kaldırıldı. 55 yaşındaki inşaat işçisinin karbonmonoksit gazından etkilendiği belirtildi. Kahramanmaraş Emniyet Müdürlüğü ise soba zehirlenmelerine karşı resmi sitesinde yayınladığı metin ile alınabilecek önlemlere dikkat çekti. Sitede yer alan metin şu şekilde idi:

“Kış Geldi Soba zehirlenmelerine Dikkat!

Havalar soğudu kaloriferler ve sobalar yanmaya başladı. Isınma araçlarını bilinçli kullanalım. Gazetelerde ve televizyon haberlerinde hemen her gün bir kaç kişinin sobalardan zehirlenip öldükleri haberlerini okumaya başladık. Oysa sobalardan kaynaklanan ölümler, aynı trafik kazaları gibi bazı kurallara uyarak basit tedbirlerle tamamen önlenebilir.

Sobalar değil bilinçsizlik öldürür?

Halk arasında sobadan ölüm olarak bilinen olay aslında bir karbonmonoksit zehirlenmesidir. Karbonmonoksit zehirlenmesi, kömür ve odun sobaları, şofben, kombi, borusuz soba, ocak, fırın, mangal gibi ısınma sistemlerinde sıvı veya katı yakıtların tam olarak yanmaması sonucu ortaya çıkar. Karbonmonoksit, hidrokarbonların tam olmayan yanması sonucu oluşan bir gazdır. Renksiz ve kokusuzdur, Karbonmonoksit solunması özellikle uyku sırasında öldürücüdür, çünkü bu gaz renksiz, kokusuz olduğu gibi akciğerlerden kolayca emilir. Uyuyan bir insanın bu gazı soluduğunun farkına varması imkânsızdır.

Zehirlenme belirtileri nelerdir?

Uyanık bir insanda baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, bulantı, kusma, konsantrasyon güçlüğü, nefes darlığı, çarpıntı, karın ağrısı, kas krampları, epilepsi(sara) nöbetleri, şuur bozukluklarından komaya kadar giden belirtiler vardır. Uyuyan bir insan bunların hiçbirinin farkına varamaz ve ölüme kadar ilerleyen derin bir komaya girer. Karbonmonoksit zehirlenmesinin tipik bulgusu, dudakların kiraz kırmızısı bir renk almasıdır. Zehirlenme vakalarında hastalara bol oksijen verilerek en kısa sürede sağlık kuruluşuna yetiştirelim. Kalp, akciğer yetmezliği olan hastalarda daha duyarlı olalım.

Önlemler;

Soba zehirlenmeleri bazı kurallara dikkat edilerek önlenmesi mümkün olan kazalardır. Bunlar soba ve kullanılan yakıtın seçiminden başlayarak, sobanın kurulması, yakılması, baca temizliği ile ilgili kurallardır ve herkes tarafından bilinmesi gerekir.

Soba Kurarken Dikkat Edilecek Kurallar;

 Soba, ısıtılacak odanın büyüklüğüne uygun olmalı ve TSE damgası taşımalıdır. Oksijen eksilme sensor bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve iş yerlerinde kesinlikle kullanılmamalıdır.

 Soba kurmadan önce baca temizliği yapılmış olmalıdır.

 Fazla dirsek kullanmaktan kaçınmalıdır (En fazla 2 dirsek)

 Yatay borular bacaya %10 eğimle yükseltilmeli, boru bacaya fazla sokulmamalıdır.

 Dirsek ve boru ekleme yerleri ve baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalıdır.

Soba Kullanma Talimatlarına Uyun;

 Soba, ısıtılacak odanın büyüklüğüne uygun olmalı ve TSE damgası taşımalıdır. Oksijen eksilme sensor bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve iş yerlerinde kesinlikle kullanılmamalıdır. Soba kurmadan önce baca temizliği yapılmış olmalıdır. Fazla dirsek kullanmaktan kaçınmalıdır (En fazla 2 dirsek) Yatay borular bacaya %10 eğimle yükseltilmeli, boru bacaya fazla sokulmamalıdır. Dirsek ve boru ekleme yerleri ve baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalıdır. 

 Kömür ve odun sobaları üstten yakılmalıdır.

 Sobanın iyi çalışıp çalışmadığını anlamak içim, sobanın üst kısmına bir yüzey termometresi yerleştirilerek soba içindeki ateşin derecesi izlenir. Yüzey ısısı 150–250º arasında ise, soba etkili çalışıyor ve odun tam yanıyor demektir.

 Soba katalitik ise, katalizörün temiz olduğu ve bypass valfının serbestçe çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.

 Bacasız sobalarda alev sarı renkte ise soba derhal kapatılmalıdır, çünkü ya sobanın bir arızası vardır veya odada yeterli hava yoktur.

 Soba kurulurken profesyonellerden yardım istenmelidir

 Sobalar duvarlardan  1-1,5 metre uzakta olmalıdır.

 Borular bacaya fazla sokulmamalıdır.

 Verimli yanma için, sobalar günlük temizlenmeli, küllük dolmadan boşaltılmalı, küllük kapağı sık sık açılmamalıdır.

Doğru Yakıt Seçin;

 Odun 6 ay önceden alınmalı ve yağmur almayacak ve odun kümesinin arasından rahatça hava geçecek şekilde istiflenerek  iyice kuruması sağlanmalıdır.

 Daha temiz yanan meşe, akçaağaç, kayın, dişbudak, ceviz ağacının odunları tercih edilmelidir.

 Asla, yeşil, ıslak, boyalı veya işlenmiş odunları yakılmamalıdır. Tutkal, kimyasal madde içeren odunları, plastik, çöp, renkli kağıtlar da yakılmamalıdır. Kaliteli kömür kullanılmalıdır.

Baca Temizliğini Yapın;

 Baca çatıdan itibaren en az 1 metre yükseklikte olmalıdır.

 Kömürlü ve odunlu sobaların bacaları yılda 2 kere, gazyağı ve LPG'li sobalarınki ise yılda 1 kere temizlenmelidir.

 Bacalar en yakın yüksek binadan veya engelden 6 metre uzakta olmalıdır.

 Bacalarda mutlaka baca başlığı bulunmalıdır.

Çok Önemli!

 Sobanın veya kombinin kurulu olduğu odada yatılmamalıdır.  Yatmak zorunluluğu varsa, yatmadan önce soba mutlaka söndürülmelidir. Yatarken, yanmakta olan kömür koru üzerine taze kömür koymak çok tehlikelidir.

 Yatarken sobadan en az 2 metre uzakta olmalı ve odanın kapısı hafifçe açık tutulmalıdır.

Üzücü sonuçlarla karşılaşmamak için soba kurulum ve yakma kurallarına uyalım.

Soba ve şofben zehirlenmeleri ihmal ve göz ardı ettiğimiz kuralların acı intikamıdır.”

Sevde Çaykara