Ahşap Evler Depreme Dayanıklı

Marmara depreminde 17 bin 800 vatandaşın hayatını kaybetti, son Van Depreminde ise ölü sayısı her geçen gün artıyor. Van’da şu ana kadar 3200 bina yıkıldığını biliyoruz. Ancak bazı bineler kum yığını haline gelirken, hemen yanı başındaki binaların yıkılmaması, deprem ülkesi olan Türkiye insanını derinden düşündürüyor. Uzmanlar, depremden değil, malzemeden kaçırılmış çürük binalardan korkmak gerektiğini söylüyorlar. Bu arada gerek Kahramanmaraş’ta ve gerekse yurt genelinde depreme dayanıklı binalar yapılması gerektiği sık sık tekrar ediliyor. Bizde eski Maraş Evleri’nin (Taş temelli, Bağdadi Evler) depreme dayanıklılığını araştırdık.

ESKİ CAMİLER, MEDRESELER VE KONAKLAR SAĞLAM

Anadolu yapı medeniyetini araştıran arkeologlar, binlerce yıldır ayakta kalan tarihi yapıların temellerinde deprem sönümleme sistemlerinin uygulandığını belirlediler.  Bu konu Kültür ve Sanat Dergisi’nin 11. sayısında tüm yönleriyle ele alındı. Jeoloji uzmanı Ali Bayraktar tarafından kaleme alınan yazıda, Kabe, Augustus Tapınağı, Ayasofya ve Süleymaniye Camisi’nin temellerinde de aynı sistemin kullanıldığı belirtiliyor.  İşte o yazıdan bir kesit; “ “Temel tabakası sağlam zeminden itibaren kırık taşlarla tabaka tabaka örülen sistem yer üstüne çıkınca, ’düzleme tabakası’ ile sonlandırılmış. Temelde kullanılan taşlarla mukayese dahi edilemeyecek büyüklükteki taşlarla yapı beden duvarlarına taban teşkil edilmekte. Bu tabakada kullanılan taşlar 1,50 metre genişliğinde; 2,00 metre yüksekliğinde 3,0 metre ile 5,0 metre boyunda. Bu büyüklükteki taşlar, kırık taşlarla örülen temel tabanının üstüne yerleştirilir. Kırık taş taban 10-20 santimetre büyük taşlardan dışarı taşmakta. Taş döşeğin teşkili için büyük taşlar yerine yerleştirildikten sonra alt boşlukları kırık taşlar ile sıkıca doldurulmakta. Bu tabakanın altında enine, boyuna ve dikine hiçbir bağlantı yapılmamaktadır. Bu tabaka tam bir yatay derz oluşturmaktadır”

YIKICI OLAN DEPREM DEĞİL, İNSAN HATASI

Depremlerde ana sebep deprem değil, biz insanlar. İnsanlar doğayla barışık yaşamıyor, aksine doğayla sanki kavga edercesine ona karşı çıkıyor. Deprem felaketleri ortadayken, depreme dayanıklı binalar yapılmadığına işaret eden inşaat sektörü temsilcileri, günümüzde hala ehil olmayan insanların yaptığı binalar bulunuyor. Bu binalar satın alınıyor ve bu binaların yapımı denetlenmiyor.

 VATANDAŞA ÖNEMLİ GÖREVLER DÜŞÜYOR

Her binanın önünde yapının ruhsat bilgilerini içeren tabelası olduğunu belirten teknik elemanlar ise inşaat binası önünde ki tabelaya bakarak, projenin ruhsatlı olup olmadığına bakılması gerekir. İlgili belediyelerden, binada kullanılan malzemelerin uygun olup olmadığı sorgulanmalı, ayrıca binayı yapan kişinin daha önceden yaptığı inşaatlarda araştırılmalı.  İnşaatlarda standartlara uygun malzeme kullanılıp kullanılmadığına, beton ve demir testleri yaptırılarak TSE belgeli demir kullanılıp kullanılmadığı da araştırılmalı, gerekirse projede çalışan insanların da deneyimli olup olmadıkları araştırılmalı” şeklinde konuştular. Uzmanlar inşaat malzemelerinin kaliteli olduktan sonra çok katlılığının önemli olmadığını da belirtiler.

AHŞAP EV DEPREME DAYANIKLI

 Bu arada daha önce Kahramanmaraşlıların yakından tanıdığı Araştırmacı-yazar Talha Uğurluel ise, ahşap evlerin depreme dayanıklı olduğu için tercih edildiğini belirterek şunları söyledi. Deprem koyuları açtırılarak, gazı yerin üstünden veren Osmanlı, İstanbul’un muhtelif yerlerine 2 bin deprem kuyusu açtırmış. 'Osmanlı'da ahşap ev, fay hattı üzerinde bulunan İstanbul için bilerek tercih edilmiş. Osmanlı'nın ahşap eve yönelmesi gelenek ve görenekten değil, depremdendir. Diyerek ilimizde de çok sayıda bulunan bağladı tipte yapılan Maraş Konaklarının depreme dayanıklı olduğunu belirtti.

OSMANLI ÖNLEMLER ALDI

Osmanlı'da ahşap ev seçiminin de deprem yüzünden olduğunu dile getiren Uğurluel, şöyle konuştu: ''Osmanlı'da ahşap ev, hem rutubetli olan İstanbul havası hem de fay hattı üzerinde bulunan İstanbul için bilerek tercih edilmiş. Osmanlı'nın ahşap eve yönelmesi, gelenek ve görenekten değil, depremdendir. İlk görülen Kastamonu evleri ahşap değildir, taştır. Birtakım yerlerde taş birtakım yerlerde ahşap tercih edilmiştir. İstanbul'da taşa hiç yaklaşmamışlar, hep ahşap düşünülmüştür” dedi.