Wittfogel & Bilime Katkısı

Alman – Amerikan oyun yazarı, dilbilimci, tarihçi, Türkolog, Sinolog, öğretmen, yazar ve politikacı Karl August Wittfogel (1896 – 1988), Marksist ve Almanya Komünist Partisi aktif üyesiydi.

Gerçi, İkinci Dünya Savaşı sonrası, katı bir anti-komünist olmuştur.

Eğitimi ve Akademik Kariyeri

Filozofi, tarih, sosyoloji, coğrafya ve sinoloji okumuştur.

Halen öğrenciyken, Muharebe Birliği Ünitesi’nde görevde bulunmuştur.

Modern çağın en çalkantılı döneminde yaşamıştır.

Keza, I. ve II. Dünya Savaşı’na, Büyük Buhran’a, Rus Devrimleri’ne, Nazi Almanyası’na ve totaliter rejimin hakimiyetine tanıklık etmiştir.

I. Dünya Savaşı öncesi, Alman Gençlik Hareketi lideriydi.

1918 yılında, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi’nin bir şubesini kurmuştur.

1920 yılında, Almanya Komünist Partisi’ne katılmıştır.

1923 yılında, Sosyal Araştırma Enstitüsü’nün kuruluşuna yardımcı olan konferansa davet edilmiştir.

1925 – 1933 yılları arasında, enstitü üyeliği devam etmiştir.

1928 yılında, Frankfurt Üniversitesi’nde, doktorasını tamamlamıştır.

1947 – 1966 yılları arasında, Washington Üniversitesi’nde, Çin Tarih profesörü olmuştur.

Eserleri

Wittfogel, komünist ve dışavurumcu oyunlar yazmıştır.

Ki; oyunları, Berlin Proleter Tiyatrosu’nda oynanmıştır.

Kırmızı Askerler, Fikri Olan Adam, Anne, Mülteci, Gökdelen ve En Büyük Aptal Kim? ismindeki eserleri yayınlanmıştır.

Ama, Wittfogel, akademik çalışmalarına yoğunlaşmıştır.

Ki; bu nedenle, kendine yapılan devrimci Halkın Sahnesi Dramatik Yapımcılığı teklifini geri çevirmiştir.

Edebiyat üzerine, Hegelci denemeler ve kompozisyonlar yayımladığı Proleter Devrimci Yazarlar Birliği Dergisi’nde, editör olmuştur.

wittfogel.jpg

Anıtsal Eseri

Oryantal Despotizm: Mutlak Gücün Karşılaştırmalı İncelemesi, en çok bilinen eseridir.

"Hidrolik İmparatorluk"

Öyle ki; Max Weber’in Çin ve Hindistan'ın “hidrolik-bürokratik resmi-devlet” yapıları ile ilgili fikirlerinin Marksist bir analiziyle başlayarak, Marx'ın Asya Tipi Üretim Yöntemi üzerindeki şüpheci bakış açısına dayandırarak, Wittfogel, sistemi tanımlamak amacıyla, "hidrolik imparatorluk" terimini oluşturmuştur.

Ayrıca, tarımsal anlamda sulama çalışmalarının rolünü, bu çalışmaların korunması ve devamlılığının sağlanması için gereken bürokratik yapıyı ve söz konusu bu etkenlerin tamamının toplumdaki etkisini vurgulayan Oryantal despotizmin analizini ortaya çıkarmıştır.

Wittfogel'e göre, başta Asya'da olmak üzere, birçok toplum, geniş çaplı sulama işlerinin inşasından geçimini sağlamaktaydı.

Devlet ise, bunu organize edebilmek için, nüfusun genelini angarya işlerinde çalışmaya zorluyordu.

Ki; bunun gibi büyük boyutlardaki sulama sistemlerinin yönetimi, bakımı ve devamlılığı, sadece merkezi bir yönetim tarafından sağlanabileceği için bu tür sistemler, Oryantal ülkelerde, bürokratik despotizmi kaçınılmaz kılmıştır.

Söz konusu bu devlet yapısı, sivil toplumu ve devlete karşı harekete geçebilecek kapasiteye sahip başka herhangi bir gücü de ezmek ve yerle bir etmek için benzersiz bir şekilde inşa edilmiştir.

Dahası, bu yapıdaki bir devletin despot, mutlak güç sahibi, varlıklı ve istikrarlı olması kaçınılmazdır.

Wittfogel’in Oryantal Despotizm’deki antikomünist bakış açısı, hidrolik hipotezini pek uygulanabilir olmayan Rusya’yı da kapsayacak şekilde genişletmiştir.

Wittfogel, 1933 yılında, Hitler, iktidara gelince İsviçre’ye kaçmaya çalışmıştır.

Ne var ki; tutuklanarak, hapishaneye ve toplama kamplarına gönderilmiştir.

Gerçi, tutuklanmasına karşı uluslararası tepki verilmiştir.

Böylelikle, 1934 yılında, özgürlüğüne tekrar kavuşan Wittfogel, Almanya’dan ayrılarak, önce İngiltere’ye daha sonra, Amerika’ya gitmiştir.

Sovyetler Birliği’ne olan inancı, Hitler-Stalin müttefikliği nedeniyle yok olmuştur.

Lenin, Mao, Rus ve Çin komünizminin totaliter doğasından ise, öylesine nefret etmeye başlamıştır ki; eski yoldaşlarına düşman olmuştur.

Hatta, bazı yoldaşlarını ihbar etmiştir.

Wittfogel, Sovyet bloğunun sahip olduğu devlet merkezli ekonomik yapılarının kaçınılmaz bir şekilde, geleneksel Asya’daki hükümetlerden bile daha baskıcı, despot hükümetlerin oluşmasına yol açtığını ve bu rejimlerin insanoğlu için var olan en büyük tehdit olduğuna inanmıştır.

wittfogel-ii.jpg

Evlilikleri ve Eşleri

İkinci eşi Olga Lang ile birlikte, Çin’e seyahat etmiştir.

Ki; Çin aile yapısı üzerine bir monografi ve anarşist yazar Ba Jin’in bir biyografisini yayımlayan Rus sosyolog Lang, Çin aile yapısını inceleyen bir projesinde, Wittfogel’e yardım etmiştir.

Antropolog Esther Schiff Goldfrank ise, Wittfogel’in üçüncü eşiydi.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Esat BEŞER Arşivi