Tirşik Vazgeçilmezlerimiz Arasında

Andırın yöresine özgü yemeklerden olan tırşık yaz aylarının gelmesiyle birlikte sofralardaki yerini almaya başladı. Çukurova yöresinin yemeklerinden olan tırşık kış aylarının gelmesiyle pazarlarda satılamaya başladı. Andırının taşlık arasında adeta bir pancar tarlası olan tırşık pancarı Andırın yöresinin en sevilen yemekleri arasında yer almaktadır. Kahramanmaraş Karacaoğlan mahallesinde ikamet eden Andırınlılar kendi yörelerine ayit olan tirşik pancarını mahalle sakinlerine dağıtarak mahalle sakinlerine tirşiği tattdırdı.

Tırşık; daha çok Kahramanmaraş ve Osmaniye taraflarında çorbası yapılan bir bitki olarak bilinir.Mahalle sakinlerinin de beğenisini kazanana Tirşik Gün geçtikçe de ilimizin de yöre yemeği olarak da ayrı bir yer tutmaktadır. Andırın’da yetişen ve Çukurova da da “Yılan Otu” adıyla bilinen,başka yörelerde de farklı adlarla anılan geniş yapraklı zehirli bir bitki adıdır “Tirşik”. Ancak bu zehirli bitki Andırınlıların elinde bir şifa yemeğine dönüşür. İnce ince kıyıldıktan sonra maya,yoğurt,ve nohut gibi eklemeler yapılarak mayalanması için bir gün bekletilen bu ot,daha sonra 5-6 saat süreyle kaynatılır ve soğumaya bırakılır.

Sonuçta ortaya tirşik isimli nefis bir kış yemeği çıkıyor. Tirşik,bulgur pilavı ve yufka ekmek eşliğinde Andırın geleneksel kültürünün bir parçasıdır. Tirşik ne zaman , nasıl ortaya çıktığı bilinmese de ,Andırın tarihi ile eş durumdadır.Faydaları saymakla bitirilemeyecek kadar çok olan tirşik ,Çukurova ‘da “Andırın Doktoru” olarak ünlenmiştir.

Mahalle sakinlerine bu güzel tadı taddıran Ayşe Ayva Bizim oralarda yöre olarak yapılan ve aynı zamanda Andırın Doktoru olarak ta bilinen tirşiği kendi mahalle sakinlerime de bu lezzeti tadırmak için Geçen aylarda Andırına giderek kaya yamaçlarından Tirşik pancarlarını toplayarak Kahramanmaraş’taki kendi evimde pişirerek mahalle sakinleriyle paylaştım.

Daha önce tirşiği toplayıp kendi ailemle paylaşarak yiyorduk. bu sefer ise değişiklik olsun diye komşularımla paylaşmak istedim. kendi evimde pişirerek paylaştığım yöre yemeğimizi bir çok kişi taddı ve ne kadar güzel olduğunu söylediler Hata toplandığında para ile satın alabileceklerini dile getirdiler. Mahalleye tirşik ikramında bulunan Ayşe Ayva; Bu yemeğin tarihten gelen bir özelliği vardır. Türkmenler bu yemeği çok severler. Yemeğin özelliği dağ ve tarlalarda kendiliğinden yetişen yaban pancar bitkisinden yapılmasıdır. Buna yörede Tirşik pancarı ya"da yılan dili denir. Tirşik’te yüksek oran "K" vitamini olduğunu söyleyen doktorlar bol bol yenmesini tavsiye etmektedirler.

Tirşik Pancar bitkisinin yaprakları ince ince kıyıldıktan sonra, su ısılıtılır ve Su ısıtıldığında bunlar kazanın içine ılık suya koyulup üzerine bir kısım yoğurt ilave edilerek zevke göre nohut bugday ve tuz ilave edilir. İyice karıştırılır üzerine un eklenir. bir gece bekletilir. Bu bekletmeden amaç Tirşiğin iyice ekşimesidir. Bu beklemeden sonra katkı iyice kaynatılır (2-3 saat). Eksilen suyu ilave edebilirsiniz.

Yine içine dövülmüş sarımsak konularak soğumaya bırakılır. Soğuyan tirşik servis yapılır. Tirşik çorbası özellikle bulgur pilavı ile birlikte yenir. Bu çorbanın sağlık açısından çok büyük faydaları olduğu söylenmektedir, bu yüzden "Andırın Doktoru" olarak da adlandırılır. Pancar çorbasına benzer bir şekilde elde edilir.

Haber/ Fotoğraf: İlker Yiyen