Maraş Harbi'nin İlk Şehitleri Çakmakçı Said Ve Tiyeklioğlu Kadir

Milli Mücadele Kahramanı, Çakmakçı Said Maraş’ta doğdu. Doğum tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte 1898 olarak tahmin edilmektedir. Bazı kaynaklar Tüfekçi Bayazıt Usta’nın oğlu olarak kayderken bazıları da yeğeni olarak kaydetmektedir. Çakmakçılık mesleğiydi. Sigara çakmağı değil…Çakmaklı tüfeklerin mekanizmasını tamir eden kişilere “Çakmakçı” deniyordu. Said askerliğini jandarma olarak yapmıştı.

Şehrin Fransızlar tarafından işgal edildiğinin ertesi günü olan 31 EKİM 1919 PERŞEMBE GÜNÜUzunoluk’da Kel Hacı’nın kahvesinde oturmakta iken kadın çığlığı ile dışarı çıkar. Fransız işgal kuvvetlerine mensup Ermeni askerlerinden bir grup hamamdan çıkankadınlara sarkıntılık etmektedirler. ( Bu arada olaya karışan kadınların hamamdan çıkıp çıkmadıkları kesin değildir)

 Kadınların çarşaflarını çekiştirerek “Burası artık Fransız ülkesi oldu. Fransa’da çarşafla gezilmez.” derken kadınlar da çığlık atarak “Yok mu bir insaf ehli” diye yardım çağırır.

Said ve arkadaşları Ermenilere nasihat etmek ve olay büyümeden kadınları kurtarmak isterlerse de açılan ateş ile yaralanırlar. Ermenilerin açtığı ateşte yaralananlar arasında Çakmakçı Said’in yanı sıra GabulogullarındanGAFFAR OSMAN ile Darü’lMuallimin öğrencisi Taha da vardı. Yapılan tedavi sonucu Osman ile Taha iyileşir ancak ÇAKMAKÇI SAİD ise kurtarılamayarak birkaç gün sonra maalesef 22 yaşında şehit olur.

Uzunoluk'ta 31 Ekim 1919'da meydana gelen UzunolukOlayı'nın ardından Sütçü İmam, Fransız askerleri tarafından ev ev her yerde aranırsa da bulunamaz.

Bunun üzerine Fransız askerleri İntikam hırsıyla 01 Kasım 1919'da günün gecesi Ataluğu Mahallesinden Sütçü İmam'ın dayısının oğlu olan TİYEKLİOĞLU KADİR'i yakalarlar. İntikam hissi ile Şeyhadil mevkiinde hiçbir suçu olmamasına rağmen ellerini ve ayaklarını bağlayarak işkence ederler. Ağır işkenceler sonucunda 01 KASIM 1919 ölür.

Tiyeklioğlu Kadir'in cenazesi bir tabut içerisinde Hükümet Konağı'na getirilir ve yapılan vahşeti belgelemek için fotoğrafı çekilir.

 TİYEKLİOĞLU KADİR MARAŞ KURTULUŞ SAVAŞI’NIN İLK ŞEHİTİ OLARAK TARİHİ KAYITLARDA YERİNİ ALIR.

Sonuç: Ne yazık ki Çakmakçı Sait, Sütçü İmam… Türk siyasetine hakim olan muhafazakar iklim nedeniyle bu iki cesur yürekli vatan evladından maalesef sadece biri kahramanlaştırıldı. Bu durum biz tarihçiler için bu doğru yaklaşım değildir ve temennim en kısa zamanda ÇAKMAKÇI SAİT başta olmak üzere diğerlerinin de hakkının verilmesi yönünde, çalışmaların başlatılmasını temenni ediyoruz.

Faydalanılan Kaynaklar:

Murat Sertoğlu Kendini Kurtaran Şehir Maraş’ın Kurtuluş Destanı 17 Mart 1970 sayı 3023

Hasan Reşit Tankut Maraş Yollarında, Ankara 1944 İstiklal Harbi’nde Maraş

Maraş Milli Mucadelede Güney Cephesi Yrd. Doç. Dr. Yaşar Akbıyık 1990 Ankara

Hüsamettin Karadağ İstiklal Savaşı’nda Maraş İçel 1943

Adil Bağdatlılar Uzunoluk İstiklal Harbin’de Kahraman Maraş 1974

Yalçın Özalp Gaziler Dilinde Milli Mücadelemiz Ankara 1986

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Adnan GÜLLÜ Arşivi