Geçtiğimiz günlerde gazetemizde; “ ODTÜ Deprem Mühendisliği Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Polat Gülkan, Elazığ, Malatya, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ın deprem açısından topun ağzındaki iller olduğunu açıklamış, "Bütün medyanın dikkati İstanbul üzerinde ama topun ağzında astında Elazığ, Malatya, Adıyaman ve Kahramanmaraş var" demişti.
Yine Gazi Üniversitesi'nden Bülent Özmen ise depreme iyi hazırlanması gereken illeri n Elazığ, Malatya Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya olarak sıralamış, TÜBİTAK'tan Doç. Dr. Sedat İnan ise, "Elazığ, Sivrice, Malatya civarı çok aktif" uyarısında bulunmuştu. Yani bizim fay hattımızı işaret etmişti. Vatandaşlar ise, fay hattı neredeyse ilimizin tam ortasında geçtiği halde, depremde öncelikli iller arasında olmayışımızı doğrusu anlamamız mümkün değil diyerek milletvekillerimize çağrıda bulunulmuştu.
Kahramanmaraş depremsellikte risk altındaki illerin başında geliyor, bu nedenle kentsel dönüşümde öncelikli iller arasına alınmamız isteniyor, bunun için de Kahramanmaraşlı bütün vekiller, siyasiler, il yöneticileri ve başkanların devreye girmesi gerekiyor. Kahramanmaraş depremde topun ağzında, hem de fay hattı üzerinde oturuyor ve uzmanlar ilimizde kentsel dönüşümün mutlaka gerçekleştirilmesi gerektiğini savunuyorlar 7.5 şiddetinde deprem beklenen ilimizde, öyle ki Türkoğlu ilçesinin yüzde yüz tehlikede olduğunu belirten deprem uzmanları, depremden korkmak yerine depreme karşı önlem almak gerektiğini belirtirken, Başbakan Tayip Erdoğan’ın ‘iktidarımıza mal olsa da kentsel dönüşümü gerçekleştireceğiz” açıklamasının işin ciddiyetini göstermesi açısından önemli bulundu.
Bu açıklamadan sonra geçtiğimiz günlerde Kahramanmaraş Kent Konseyi bir açıklama yaparak, “ Kentsel Dönüşümün gerçekleştirilmesi için öncelikli illerin arasında kentimizin olmayışını eleştirerek siyasilere seslenmiş ve ilimizin mutlaka öncelikli iller arasına alınması doğrultusunda bir açıklama yapmıştı. Şimdi sıra ilimizi mecliste temsil eden vekillerde ve kamuoyu bütün vekillerin el ele verip, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sesimizin duyurulmasını bekliyor.
VATANDAŞ DİKKATLE TAKİP EDİYOR
Gazetemizi arayan Mustafa Paksoy isimli vatandaş günlerdir Kahramanmaraş’ın depremde topun ağzında olduğu söyleniyor. Doğrusu öncelikli iller arasında olmayışımızı anlamak mümkün değil. Vatandaş bu konuda gerekli girişimleri yapmalı ve siyasileri harekete geçirmeliyiz. Yerel basına da bu konuda çok görev düşüyor. Biz Bugün Gazetesine bu konudaki gayretlerinden dolayı teşekkür ediyoruz” dedi.
SEKİZ İL ÖNCELİKLİ KAHRAMANMARAŞ YOK
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "iktidarı kaybetme pahasına da olsa yapacağız" dediği, depreme dayanıksız binaların yıkılarak yerine sağlam binaların inşa edilmesini öngören tasarı taslağı tamamlandı. Depremde dönüşüm projesinde öncelikli iller arasında İlk etapta İstanbul, İzmir, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Bingöl, Van ve Diyarbakır olarak öngörülüyor. Bu illerdeki sağlam durumdaki binalar için herhangi bir işlem yapılmayacak. Güçlendirilmesi halinde depreme dayanıklı duruma gelecek binalar için ise belirli süre verilecek. Bu süre içinde binaların güçlendirilmesi istenecek. Acil yıkılması gereken binalar için ise yıkım kararı alınacak.
Taslağa göre, çürük binaların yıkımı, yeni binaların yapımı ve hak sahiplerine gerekli ödemelerin yapılması için gereken nakit kaynak yeni kurulacak Depreme Hazırlık Hesabı'ndan karşılanacak. Toplanan vergilerin yüzde 10'una kadar olan kısmı ile trafik cezaları ve belediye paylarının bir bölümü hesabın ana gelir kaynağını oluşturacak.
11 MADDEDEN OLUŞUYOR
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yaklaşık 30 uzman hukukçudan görüş alarak hazırladığı 11 maddelik "Afet Riski Altındaki Yapı ve Alanlar Hakkında Kanun" ismini taşıyan tasarı taslağının önümüzdeki birkaç gün içerisinde Başbakanlık'a gönderilmesi bekleniyor. Türkiye'yi adeta şantiye alanına çevirecek düzenleme hakkında bilgi veren Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşümün tamamlanabilmesi için 400 milyar dolarlık bir kaynağa ihtiyaç olacağını söyledi. Bayraktar, dönüşümü başlatacak yasanın uygulanmasıyla birlikte binlerce işsize iş imkanı doğacağını söyledi. İşte Türkiye'nin deprem korkusunu sona erdirecek düzenlemenin ayrıntıları:
SINIRLAR ÇİZİLECEK
Tasarıya göre, Çevre Bakanlığı afet riski taşıyan alanlarla alternatif yerleşim alanlarını belirleyecek. Bu alanları Bakanlar Kurulu onaylarsa sınırlar netleşecek ve Resmi Gazete'de bölgelerin sınırları ilan edilecek. Belirlenen sınır içindeki bütün taşınmazlar yeni yasanın kapsamı içine girecek. Daha sonra bu alan içerisindeki riskli yapılar tek tek belirlenecek. Sınır içerisinde kalan alanda her türlü yapılaşma ve işletme konuları geçici olarak kısıtlanabilecek. Kentsel dönüşüm bölgesinde her türlü inşaatı yapma ya da yaptırma yetkisi Çevre Bakanlığı'nda olacak. Bakanlık isterse bu yetkisini TOKİ aracılığıyla kullanabilecek. Bazı işlemler hız kazanmak için İhale Yasası kapsamı dışında uygulanacak.
ANLAŞMA YAPILACAK
Hazine'ye ait arsa üzerinde konutu bulunanlara sadece enkaz bedeli ödenecek. Tapulu bina ya da konutu bulunan hak sahipleriyle ise "anlaşma" masasına oturulacak. Sınırı çizilmiş bölge içerisinde kalan riskli binaların değer tespitini Çevre Bakanlığı, TOKİ ya da gerektiğinde Sermaye Piyasası Kurumu lisanslı gayrimenkul değerleme kuruluşları yapacak.
20 YILLIK ÖDEME PLANI
Taslakta çürük binaların yıkım ve devrine ilişkin izlenecek yolun yönetmeliklerle belirleneceği belirtilirken uygulama esaslarını Bakan Bayraktar anlattı. Buna göre, oturduğu çürük binası sınırları çizilen dönüşüm bölgesinde yer alan hak sahiplerine, aynı yerde zemin müsaitse aynı yerde yeni konut teklif edilecek. Bu durumda yıkılan konutun değeri ile yeni yapılacak konutun değeri arasındaki fark vatandaştan talep edilecek. Söz konusu fark 20 yıllık vadede faizsiz ancak enflasyon farkı eklenerek ödenecek. Örneğin mevcut eve 70 bin lira, yeni yapılacak eve de 120 bin lira değer biçildiğinde aradaki 50 bin liralık farkın 20 yılda aylık 208 TL taksitle ödenmesi istenecek. Taksitler yıllık enflasyon oranında zamlanacak.
ANLAŞMAYANA KAMULAŞTIRMA
Hak sahibi bu teklifi kabul etmezse ya da yıkılan evin bulunduğu zemin yapılaşmaya müsait değilse bu kez evin değeri peşinata sayılarak başka bir yerde yeni ve sağlam bir konut verilecek. Aradaki fark yine 20 yıllık vadede hak sahibinden tahsil edilecek. Yeni ev yapılana kadar vatandaşın kira gideri karşılanacak. Hak sahibi tekliflerden ikisini de kabul etmezse konut direkt bedeli ödenerek kamulaştırılacak. Vatandaş uygulamaya dava açabilecek. Ancak dava kamulaştırmaya değil sadece belirlenen ücrete itiraz şeklinde olabilecek.
VERGİLER VE 2B ARAZİLERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLER DÖNÜŞÜMÜ GİDECEK
Düzenleme kapsamında yapılacak işlerde ve konut bedellerinin ödemelerinde kullanılmak üzere afete hazırlık hesabı oluşturulacak. Çevre Bakanlığı'nın yöneteceği hesaptaki paralar sadece afete hazırlık amacıyla kullanılabilecek. Hesabın gelir kaynakları taslakta şöyle sıralandı:
Genel bütçe vergi gelirleri tahsilât toplamının, birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde yüzde 10'u, diğer deprem bölgelerinde yüzde 5'i aşmamak üzere, Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenen oran doğrultusunda, Maliye Bakanlığı tarafından hesaplanacak tutar ertesi ayın sonuna kadar hesaba yatırılacak.
2) İl Özel İdarelerine ayrılan payın, belediye sınırları il sınırı olan büyükşehir belediyelerinde yüzde 50'si, diğer illerde yüzde 15'i,
3) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından Kurumlara depreme hazırlık için aktarılacak kaynak,
4) İmar Kanunu'nun 42'nci maddesi uyarınca verilen para cezalarının yüzde 50'si,
5) Orman Kanunu'nun 2 nci maddesi gereğince, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerden elde edilen gelirlerin yüzde 90'ı,
6) Trafik cezalarının yüzde 1'i,
7) Bu kanun kapsamındaki uygulamalar sonucunda elde edilecek hâsılat ve gelirler.
VATANDAŞ ÜZÜLMEYECEK
Yeni düzenlemeye ilişkin bilgi veren Çevreve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, uygulamayı vatandaşla anlaşarak, hem vatandaşın hem de devletin kazanacağı bir yöntemle gerçekleştireceklerini söyledi. Bakan Bayraktar sadece İstanbul'da yıkım kararı alınmış ancak uygulanamayan 14 bin konut olduğuna işaret ederken, yeni yasayla sorunları kısa sürede ve vatandaşı incitmeden çözme imkanına kavuşacaklarını belirtti. "Artık insanlarımız depremden ölmesin" diyen Bayraktar, "Bu işi yasaya bilimselliğe dayalı olarak belediyelerle birlikte yürüteceğiz. Esas gayemiz, depremde veyahut da bir heyelanda afete maruz kalacak binaları bu afetlerden kurtarmaktır. Bunu ne pahasına olursa olsun gerçekleştireceğiz" diye konuştu.
SON DAKİKADA GELEN MÜJDELİ HABER
Bu arada dünkü grup toplantısı sonrası bakanla görüştüğünü belirten Kahramanmaraş Milletvekili Sıtkı Güvenç, “Basına yansımasa da Kahramanmaraş’ın depremde öncelikli iller arasına alındığını belirterek Gazetemize şu değerlendirmede bulundu.
Kahramanmaraş’ın bütün sorunlarıyla Ankara’da yakından ilgileniyoruz. Az önce sayın bakanımla görüştüm öncelikli iller arasına Kahramanmaraş’ın olduğunu bana söyledi.” Dedi.
Bugün Gazetesi