“Sağlıkta Dönüşüm Programı” kapsamında yer alan “Evde Bakım Hizmetleri” birimi çalışmalarına devam ediyor.
Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye genelinde yaygınlaştırmayı hedeflediği “Evde Bakım Hizmeti”; yaş sınırı yapılmaksızın tanısı konmuş kronik hastalığından ya da herhangi başka bir nedenden dolayı yatağa bağımlı kalan, hastaneye gidemeyen ya da götürülürken zorluklar yaşanan hastalar ve bir o kadar da hasta yakınları için umut oldu. Bir başka bireye bağımlı olarak yaşamını idame ettiren yatalak hastalar, bu hizmetten faydalanabilecek öncelikli grubu oluşturuyor. Bir doktor, bir hemşire, bir sağlık memuru ve bir ambulans şoföründen oluşan mobil ekip; ilaçların reçete edilmesi, tansiyon ölçümü, serum ve sonda takılması, pansuman ve enjeksiyon yapılması gibi hizmetleri ev ev gezerek Kahramanmaraş halkının ayağına kadar götürüyor. Ancak evde bakım hizmetinin sunulduğu mevcut hastalıklar dışında kalan, yeni oluşan acil rahatsızlıklar, birimin görev alanına girmiyor. Bu gibi durumlarda hastanın 112 İl Ambulans Servisi ya da hastanelerin acil servisine başvurmaları gerekiyor. Hiçbir ücret ödemeden, sosyal güvencesi olan herkesin, 08.00-17.00 saatleri arasında faydalanabileceği bu hizmet sayesinde; hastanın, kendi evinde, aile ortamından ayrılmadan, son derece hijyenik şartlarda tedavi edilerek yaşam ve sağlık kalitesi yükseltiliyor.
Hüdayioğlu; “704 hastaya evinde sağlık hizmeti verildi”
Konu ile ilgili açıklamalarda bulunan il sağlık müdürü Reha Hüdayioğlu; “01.02.2010 tarih ve 3895 sayılı Bakanlığımızca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esaslarına göre Kahramanmaraş Evde Sağlık Hizmetleri; Koordinasyon Merkezi ve koordinasyon merkezine bağlı, Sağlık Müdürlüğü bünyesinde 1 mobil ekip, Elbistan, Afşin, Göksun, Andırın, Türkoğlu, Pazarcık, Çağlayancerit Nurhak ilçe Hastanelerinde birer ekibimiz 15.09.2010 tarihinde kurulmuştur. Bu birimlerimizin kendine ait araçları mevcuttur. Birimlerimizde 10 adet uzman ve pratisyen hekim, 3 adet diş hekimi, 20 adet ebe-hemşire, 11 sağlık memuru, 2 fizyoterapist, 1 psikolog, 9 tıbbi sekreter, 2 diş protez teknisyeni ve şoförlerimizle hizmet vermekte olup bu güne kadar toplam 704 hastaya evinde sağlık hizmeti verilmiştir.
Ağustos-2011 itibariyle de Merkez Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi ile Elbistan Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi bünyesinde diş doktoru, diş teknisyeni, hemşire ve şoförden oluşan birer ekip daha kurduk. Bu sayede evde bakım hizmetleri alan hastalarımızdan ağız ve diş sağlığı problemleri olan hastalarımıza da evlerinde müdahale ederek tedavi imkânı sağlıyoruz. Ev ortamında yapılamayacak işlemlerde ise hasta araçlarımızla evinden alınıp ADSM’ye götürülmekte, gerekli tedavisi yapıldıktan sonra tekrar araçlarımızla evine bırakılmaktadır.
Hizmetten yatağa tam bağımlı hastalar faydalanmaktadır.
Kahramanmaraş evde sağlık hizmetleri birimlerinin kurulma amacı; yatağa bağımlı olan bireylerin muayene, tahlil, tetkik, tedavi tıbbi bakım ve rehabilitasyonlarının evinde ve aile ortamında sağlanması, heyet raporlarının yenilenmesi, bu kişilere ve aile bireylerine sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin bir bütün olarak verilmesidir. Bu hizmetlerimizden yatağa tam bağımlı hastalar faydalanmaktadır. Özellikle bedensel engeli nedeniyle evde tıbbi desteğe ihtiyacı olan, KOAH vb. solunum sistemi hastalığı olan, terminal dönem palyatif bakım hastalığı olan ve ileri derecede kas hastalığı olan bireylere evinde ve aile ortamında sağlık hizmeti verilir. Hastalarımıza ihtiyaç durumlarında diyetisyen, psikolog ve fizyoterapist desteği de sağlanmaktadır.
Hareket kabiliyetini kaybetmemiş, sağlık kuruluşuna gelebilen ve sağlık sorunları çok ağır tablolar oluşturmayan hasta grubu hizmet kapsamında değildir.
Birimler randevu ile çalışıyor
Birimlerimiz randevu sistemi ile ve mesai saatlerinde çalışmaktadır. Birimizi arayan her hastanın bilgileri özel hazırlanmış bir bilgisayar programına girilerek kaydedilmektedir. Birimin görevi hastalığın teşhisini koymak olmayıp, daha önce ilgili dal uzmanı tabiplerince konulmuş olan tanı ve planlanan tedavi çerçevesinde ve kişinin bulunduğu ev ortamında; hastaya verilmesi gereken sağlık hizmetlerinin sunumu, ilacın reçete edilmesindeki özel düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla uzun süreli kullanımı sağlık raporu ile belgelendirilen ilaçların reçete edilmesi, tıbbi cihaz ve malzeme kullanımına ilişkin raporların çıkarılmasına yardımcı olunması, hastanın ve ailesinin evde sağlık sürecinde üstlenebilecekleri görevler ve hastalık bakım süreçleri ile bilgilendirilmesi, hastalığı ile alakalı evde kullanımı gerekli tıbbi cihaz ve ekipmanların doğru ve uygun koşullarda kullanılması konusunda eğitim ve danışmanlık gibi hizmetlerin verilmesidir. Lüzumu halinde ilgili dal uzmanlarının da görüşü alınarak gerekli konsültasyonlar sağlanmaktadır.
Başvuru; Kahramanmaraş Evde Sağlık Hizmetleri Koordinasyon Merkezine, toplum sağlığı merkezlerinde kurulmuş olan evde sağlık hizmetleri birimlerine, devlet hastanesi bünyesinde kurulmuş olan evde sağlık hizmetleri birimlerine ve aile hekimlerine, hasta veya hasta yakınları tarafından 444 38 33 yada 225 80 33 nolu telefonlara ya da şahsen yapılabilmektedir.
Koordinasyon merkezine yapılan hasta başvurularında hastanın durumu değerlendirilerek hastanın ihtiyacına göre ilgili birimle koordinasyon sağlanır. Yönlendirilen birim hastanın evde sağlık hizmeti kapmasına alınıp alınmayacağına karar verir. Hastanın evde sağlık hizmeti kapsamına alınıp alınmaması konusunda tereddüt oluşması durumunda dosya, Kahramanmaraş evde sağlık hizmetleri komisyonuna sunularak kesin karara varılır.
Hizmet kapsamında acil durumlar yer almamaktadır. Bu durumlarda 112 İl Ambulans servisi ya da doğrudan sağlık kuruluşlarının acil hizmet veren birimlerine başvurusu gerekmektedir.
EVDE BAKIM HİZMETİ NELER SAĞLAR?
Evde bakım hizmeti, hastanın ihtiyaç duyduğu hizmetin, kendini huzurlu hissettiği ev ortamında ayağına kadar gelmesi açısından büyük önem taşıyor. Evde bakımın yeterli olduğu durumlarda; hastanın hastanede yatarak tedavi alması sonucu sosyal, psikolojik ve ekonomik açıdan yıprandığı göz ardı edilemez. Bu olumsuz durumun önüne geçmek için etkili bir çözüm yolu olan evde bakım hizmeti ile süreğen hastalığı olan yatalak, özürlü kimseler hasta ve hastane psikolojisinden uzaklaşarak hayata bir nebze daha sıkı tutunmakta ve hayatını daha mutlu bir şekilde sürdürebilmektedir. Bu hizmet ile devlet, hasta bakım sürecini sadece aile fertlerine yüklenmiş bir sorumluluk olmaktan çıkarıp, bu yükü paylaşmayı üstlenmiştir. Bu husus göz önüne alındığında, sağlanan hizmetin değeri bir kat daha artmaktadır.
Gökhan Dökücü