BOSNA-HERSEK VE SIRPLAR

Bosna-Hersek, iki devletçiğe bölünmüş durumda: Bosna-Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti.

Hırvat ve Boşnaklardan oluşan Bosna-Hersek Federasyonu, ülke topraklarının yüzde 51'ine sahip. Sırp Cumhuriyeti ise, Sırplardan oluşuyor ve ülke topraklarının yüzde 49'una sahip.

Ülke, üç başlı bir sistemle yönetiliyor ve bunu 1995 yılında Bosna Savaşı'nı bitiren Dayton Barış Anlaşması belirliyor. Ki; bu anlaşma, aynı zamanda, ülkenin anayasası.

Ülkenin tüm siyasi mekanizmalarının üzerinde ise, Avrupa Birliği'nin (AB) atadığı bir Yüksek Temsilci bulunuyor. Ki; bu temsilci, cumhurbaşkanını görevden alabilecek kadar yetki sahibi.

Buna ilaveten, ülkeyi üçlü bir Cumhurbaşkanlığı Konseyi yönetiyor ve Müslüman Boşnaklar, Ortodoks Sırplar ile Katolik Hırvatlardan oluşan bu üç etnik gruptan dört yıllığına seçilen birer Cumhurbaşkanı, her sekiz ayda bir dönüşümlü olarak değişiyor ve tüm resmi görevler her dört yılda bir etnik gruptan bir diğerine geçiyor. Göreve gelen kişi ise, alt kademelere de kendisinden olanları getiriyor. Böylelikle, her görev değişiminde, tüm yapı tümüyle değişiyor.

Bosna Savaşı'nın bitiminden bugüne kadarki dönemi ikiye ayıran Bosnalı gazeteci yazar Mirnes Kovac, savaştan sonraki on yılın umut verici ve istikrarlı olduğunu söylüyor, "2006'ya kadar uluslararası toplumun Bosna'daki varlığı ve etkisi, hem askeri hem siyasi olarak çok güçlüydü. Daha iyiye gidiyorduk. Gelişme vardı. Hatta, Avrupa Birliği (AB) üyeliği sürecinde Hırvatistan'a çok yakındık."

Ne var ki; 2006'dan sonra uluslararası toplum, tutumunu değiştirir. Avrupa Birliği'nin (AB) atadığı yüksek temsilcilerin profili gittikçe zayıflar. Çünkü; Bosnalıların geleceklerini kendilerinin inşa etmelerini isterler. Fakat, bunun için henüz çok erkendir.

Balkanlar konusundaki yazıları ve kitaplarıyla dünyaca tanınan uzman Kovac'a göre, Sırplar bu durumdan yararlanarak, hem güçlerini hem de bağımsızlık taleplerini arttırırlar. "Bosna-Hersek Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Milorad Dodik, artık açıkça ayrılmaktan bahsediyor. Ancak, uluslararası toplum ve büyük güçler Sırpların bağımsızlığını asla tanımaz."

Sırplar ayrıca, Bosna-Hersek'i özellikle istikrarsız bir durumda tutarak, sonunda kendi devletlerini kurmak isterler. Bu ise, yeniden savaş başlatır. Çünkü; Boşnaklar kazanımlarından asla ödün vermezler. Bu nedenle, Dayton - 2 dönemine bir an önce geçilmezse, yeni bir savaş kaçınılmaz.

Sırplar mevcut durumun değişmesine de karşı çıkıyorlar. Çünkü; ellerindeki gücü kaybetmekten korkuyorlar.

dayton-gorseli.jpg

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Esat BEŞER Arşivi