1915 yılında, Kahramanmaraş’a 22 km yakınlıkta, Fındıcak (Dönüklü) köyündeki Ermeniler,  Kuzayde Zeytun İsyanının  bir devamı olarak güneyde de büyük bir isyan başlatmışlardı. Tarihi kaynaklara göre bu isyan; 2 Ağustos 1915 de, 2000’i asker olmak üzere 7000 müslümanın şehit düşmesi karşılığında bastırılmıştı.

1915 FINDICAK ŞEHİTLERİ İLGİ BEKLİYOR

Bu isyanı bastırmada şehit olan kahramanlarımızdan biri de 1891 doğumlu  Ali Çavuş Oğlu  Mulla Mehmet’dir. 2 Ağustos 1915 günü Fındıcak’ta ki  halen duvar kalıntıları bulunan, Saint Mary Manastırı’ndan sıkılan hain bir kurşunla şehit düşmüş ve diğer şehitlerimizle birlikte oradaki şehitliğe defnedilmiştir.

Fındıcak(Dönüklü) yeni adıyla Fatih Mahallesindeki bu şehitliğe, şehidimizin torunlarından, 1944 doğumlu Hacı Öngel ve 1954  doğumlu Cevdet Öngel ve edebiyat araştırmacısı Metin Acıpayam ile birlikte gittik. Çok heyecanlıydım, zira Genel Kurmay kayıtlarında, Birinci Dünya Savaşı’nda Şehit Düşen Maraşlılar listesinde, Ali Çavuş Oğlu 1891 doğumlu Mulla Mehmet, “Fıdıcak’ta Şehîden” olarak kayıtlıydı. 105 yıl sonra, torunlarıyla birlikte onun şehit düştüğü yere gitmek, mezar taşına dokunmak elbette benim için çok heyecan verici ve önemliydi.

ŞEHİTLİK İÇLER ACISI

Fatih Mahallesinde, Eski adıyla Fındıcak Köyü’nün içinden geçerken, yolun soluna, sebze bahçelerinin arasında, büyük bir ceviz ağacı vardı. Onun gölgesi altında, baş kısımları kırılmış iki eski mezar taşının, oradaki diğer birkaç eski mezar arasında mahzun bir şekilde duruyordu.

Burası, 2 Ağustos 1915 de Fındıcak mevkiinde meydana gelen Ermeni ayaklanması sonucu 132. Alay’ın bölgeye müdahelesi sonucunda gerçekleşen çatışmalarda ebediyete intikal eden 17 şehidimizin bulunduğu şehitlikti. Şu anda sadece iki şehidimizin mezar taşı günümüze kalabilmiş. Gördüklerimiz karşısında şaşırmıştık. Şehitlik maalesef şu anda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış halde,

TARİHİ TAŞLAR YOK OLMAK ÜZERE

Fatihalarımızı okuduktan sonra tarihi taşı fotoğrafladım. Üzerinde yazılanları okutmak için çektiğim mezar taşını resmini, yakın dostum, araştırmacı tarihçi yazar İbrahim Kanadıkırık’a gönderdim. İbrahim Bey, 2017 yılında kendisinin burayı ziyaret ettiğini, o zamanki kendi çektiği fotoğrafla taşların şimdiki hali arasında çok farklar olduğunu, taşların yıprandığını, vurgulayarak, zor okunur hale geldiğini söyledi. İki yıl arayla çekilen resimleri de yayınlayarak, mukayese için görmenizi istedim.

Şehitlerin mezar taşlarında şunlar yazıyordu:

“-Ali Çavuş’un

-Mahdûmu Şehid

-olan Menlâ (Mulla) Mehmed

-Efendi’nin Ruhiçün

-Fatiha sene 1333”

“DÜZENLEME YAPILMAYACAKSA MÜSAADE EDİLSİN ŞEHİT DEDEMİZİN NAŞINI AİLE KABRİSTANIMIZA TAŞIYALIM”

Bu mezar taşı, beraber olduğumuz Hacı ve Cevdet Öngel beylerin şehit dedelerinin mezar taşıydı.  Şehitliğin içler acısı durumu karşısında duygularını şu şekilde aktardı:

“Burasının, MSB İnşaat İşleri ve Nato Güvenlik Yatırımları Dairesi tarafından burasının 2010 yılında yatırım planına alındığı söylenmişti. Ancak bu güne kadar her hangi bir çalışma yapılmadı. Şehitlikte naşı bulunan, kendisiyle gurur duyduğumuz büyükbabamız Molla Mehmet’in torunları olarak burasının koruma altına alınmasını arz ediyoruz. Eğer ki Şehitlikle ilgili olarak biir iyileştirme olmayacaksa, müsaade buyursunlar biz şehidimizin naşını Şeyh Adil Kabristanı’ndaki Aile mezalığımıza taşıyalım. Ancak gelecek nesillerimize buraların tanıtımı açısından, mezarlarımızın kaybolmaması için, lütfen burayı tanıtıcı bir çalışma yaparak koruma altına almaları şehidlerimize yapılacak en büyük vefa olacağını düşünüyoruz. “

ŞEHİT ANTEPLİ ŞAKİR AĞA’DA FATİHA BEKLİYOR

Burada bir başka eski mezar taşı daha vardı. Onunda üzerinde şu yazılar yazıyordu:

“-Ayıntablı Kadir Beg

-oğlu şehid olan

-Şakir Ağa’nın

-Ruhiçün fatiha

-Sene 1333”

Anlaşılan o ki bu şehidimizde Antepli bir kahraman yiğidimizdir. Yakınları var mı yok mu? Bilinmez. Ancak, Şehit Molla Mehmet’imizle birlikte 105 yıldan beri burada yatıyorlar. Kayıtlara düşmesi açısından belki bir gün bir yakını gelir araştırır.  Bizler, hem Ali Çavuş mahdumu Şehit Mulla Mehmet’e, hem Antepli Kadir Bey’in oğlu Şehid Şakir Ağa’ya  ve diğer ismini bilemediğimiz yedi bin Fındıcak Ermeni İsyanını bastıran şehitlerimizi rahmetle anarak saygıyla yad ediyoruz.    

ŞEHİTLİK KORUMA ALTINA ALINMALI

1915 Fındıcak şehitlerinin metfun bulunduğu şehitlik bin an önce koruma altına alınarak mezar taşlarının tescillenmesi, yol güzergâhına ve şehitliğe tanıtıcı levhaların konulması, oradaki hadiselerin ve şehitlerin unutulmaması adına lüzumlu olacağını düşünüyoruz.Şehitlerimize saygı adına bu şehrin idarecilerinin böyle bir hizmeti esirgemeyeceğini umuyoruz.

Selam ve sevgilerle.